ตะนาวศรี...เมืองเก่าริมน้ำสงบ

เมื่อดวงตะวันสีหมากสุกโผล่พ้นขอบฟ้าในเช้าวันหนึ่งแห่งกาลต้นฝน พวกเรารีบสะพายเป้ใบเขื่องออกค้นหาเมืองตะนาวศรี ถนนลูกรังทอดยาวผ่านสวนปาล์มนับหมื่นไร่ว่ากันว่าเป็นของมหาเศรษฐีแห่งพม่าตอนใต้ ผ่านชุมชนชาวตะนาวศรีซึ่งมีสำเนียงผิดแผกจากคนย่างกุ้งและผ่านชุมชนชาวไทยพลัดถิ่นที่หมู่บ้านสิงขร 

เราแวะคุยกับคุณยายท่านหนึ่งชื่อ ‘ยายเรียบ’ ตะแกเล่าว่าอยู่ที่นี่มานานแล้วนับตั้งแต่เกิดและแถบแถวนี้ก็มีชุมชนชาวไทยพลัดถิ่นหลายหมู่บ้าน จากนั้นตะแกก็ไล่ชื่อหมู่บ้านให้เราฟัง หมู่บ้านแหลมยวน หมู่บ้านทุ่งทองหลาง หมู่บ้านลำปะเทง หมู่บ้านมูกโพรง หมู่บ้านคลองใหญ่ คลองน้อย หมู่บ้านห้วยทรายขาว ฯลฯ และมีอีกหลายหมู่บ้าน ชาวไทยพลัดถิ่นเหล่านี้มีวัฒนธรรมและประเพณีเหมือนคนไทยภาคใต้ มีละครชาตรี หนังตะลุง มโนราห์ มีเพลงพื้นบ้านแบบภาคใต้ ตัวอาคารบ้านเรือนของคนไทยพลัดถิ่นจะเป็นรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้ายกพื้นสูงและใต้ถุนบ้านมีแคร่สำหรับนั่งเล่นและรับแขก มีบ่อน้ำชักลอกตักน้ำขึ้นมาใช้ และหน้าบ้านมี ‘ศาลภูมิ’ ที่พำนักของพระภูมิเจ้าที่ ช่วยให้แยกออกจากบ้านของคนพม่า

คุณยายเรียบพูดภาษาไทยแล่งใต้ ยิ้มแย้มแจ่มใส อัธยาศัยดีมาก  การได้แวะเยี่ยมเยียนคุณยายครั้งนี้ทำให้ผมรู้สึกสัมผัสได้ถึงอดีตบางอย่างของสังคมไทยที่เมื่อกระหวัดถึงทีไรก็สุขใจขึ้นมาทุกครั้ง สังคมที่เต็มไปด้วยความเอื้ออาทร มีความสัมพันธ์กันแบบพี่น้อง และก็อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข ไม่มีความขัดแย้ง เอารัดเอาเปรียบกัน

หมู่บ้านสิงขรแห่งนี้ มีความน่าสนใจเป็นอย่างมาก พวกเรารู้สึกเหมือนได้นั่งยานไทม์มะชินของโดราเอมอนทะลุเส้นบิดงอของอวกาศกลับสู่ประเทศไทยเมื่อ 40-50 ปีที่แล้ว ภาพวิถีชีวิตผู้คน สิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ และประเพณีที่งดงาม ทำให้พวกเราคิดถึงบรรยากาศเก่าๆ ของเมืองไทยในอดีตอีกครั้ง

 

อดีตที่ไม่อาจหวนคืน

 

จากนั้นพวกเราก็ล่ำลาคุณยายแล้วออกเดินทางต่อสู่เมืองตะนาวศรี

 เมืองตะนาวศรี (Tanintharyi Township)

 

คนพม่าเรียกเมืองนี้ว่า ‘ตะหนิ่นต่าหยี่’ (Tanintharyi Township) ตะนาวศรีเป็นเมืองเล็กๆ ตั้งอยู่ชิดติดแม่น้ำตะนาวศรี แม่น้ำสายนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งต่อคนพม่าตอนใต้ ซึ่งไหลผ่านเมืองทวาย ตะนาวศรี และออกสู่ทะเลอันดามันที่เมืองมะริด สมัยก่อนเมืองตะนาวศรีมีความสำคัญทางด้านการค้าขายเป็นอย่างมาก สินค้าจากอินเดียและยุโรปจะถูกส่งมาที่นี่เพื่อส่งต่อไปขายยังสยามประเทศ แต่ปัจจุบันนี้ ตะนาวศรีถูกลดบทบาทลงมาเป็นแค่หนึ่งในสี่อำเภอของจังหวัดมะริดเท่านั้น

เสน่ห์ของเมืองตะนาวศรีที่เราค้นพบคือความเงียบสงบริมฝั่งแม่น้ำ ความงดงามของอาคารบ้านเรือนหลังเก่าที่ตั้งชิดติดกันเป็นแนวยาว มีร่องรอยกำแพงเมืองเก่าอยู่บนสันเขา มีกลิ่นอายความเป็นชนบทไทยที่น่าหลงใหล สองฝั่งแม่น้ำมีวิวทิวทัศน์ที่สวยงาม สำหรับพวกเราแล้ว วิธีการเที่ยวเมืองนี้ก็คือการเดิน

เริ่มจากตลาดเล็กๆ ริมแม่น้ำตะนาวศรีสู่ศาลหลักเมืองชินมะอ่าวตา ผู้สละชีวิตเฝ้าหลักเมืองผ่านพิธีฝังอาถรรพ์ ด้านหลังเสาหลักเมืองเป็นโรงเรียนประจำอำเภอ เดินเข้าไปถ่ายรูปเด็กนักเรียนตัวน้อยทาแป้งทะน่าคาก็เป็นความทรงจำที่ควรค่าจะเก็บไว้ระหว่างการเดินทางอยู่ในพม่าตอนใต้ หรือไปนั่งรับลมเย็นๆ อยู่ตรงร้านอาหารติดแม่น้ำตะนาวศรีพร้อมจิบชานมร้อนแบบพม่าหรือละพะเหย่แล้วถ่ายรูปวิถีชีวิตชาวบ้าน หรือนั่งเรือชมวิวทิวทัศน์ที่สวยงามของสองฝั่งแม่น้ำตะนาวศรีก็สร้างความเบิกบานใจได้ไม่น้อยเลยทีเดียว...

 

ตะนาวศรีเมืองเก่าริมน้ำสงบ จะทำให้คุณรู้สึกผ่อนคลายอยู่กับลมหายใจตัวเอง